19 Δεκεμβρίου 2010

Ποιες είναι οι προτιμήσεις των τελειοφοίτων Οπτικών?

Βρισκόμαστε σε κρίσιμες εποχές που πολλά επαγγέλματα, ιδιαίτερα αυτά που δραστηριοποιούνται στο χώρο της περίθαλψης της Υγείας, εξειδικεύονται και αναβαθμίζονται όσο αφορά τις παρεχόμενες υπηρεσίες. Πριν από δύο δεκαετίες, ο Οπτικός αποφοιτούσε από το ΤΕΙ Αθήνας με ένα πτυχίο που του εξασφάλιζε: (α) την αποκλειστική δυνατότητα να ιδρύσει ένα Οπτικό κατάστημα, χρησιμοποιώντας την άδεια εξασκήσεως του επαγγέλματος Οπτικού και (β) την αποκλειστική δυνατότητα παροχής, σύμφωνα με το Νόμο του Κράτους, του απαραίτητου ελέγχου για την εφαρμογή Φακών Επαφής (που απαιτούσε δεύτερη αυτόνομη / συμπληρωματική άδεια).

Ήταν επομένως λογικό ο απόφοιτος του Τμήματος Οπτικής να έχει ως πρώτη προτεραιότητα την ίδρυση ενός Οπτικού καταστήματος, που θα αποτελούσε τον καθρέπτη μίας νέας γενιάς επαγγελματιών με αναβαθμισμένες παροχές υπηρεσιών και γνώσεις που το παρείχε το πρόγραμμα σπουδών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (και όχι μέσω "εμπειρίας").

Τα τελευταία 20 χρόνια οι εξελίξεις στο χώρο της Oπτικής (πολλά νέα προϊόντα που απαιτούν εξειδικευμένες γνώσεις, όπως πολυεστιακοί φακοί οράσεως και φακοί επαφής) και της οφθαλμολογίας (διαθλαστική χειρουργική, διαγνωστικός εξοπλισμός όπως κερατοειδικοί τοπογράφοι, εκτροπόμετρα, απεικονιστικές μέθοδοι), διαμόρφωσαν ένα καινούριο τοπίο στην αγορά εργασίας.

Είναι ενδιαφέρον επομένως να καταγράψουμε τις προτιμήσεις των σημερινών φοιτητών όσο αφορά τη μελλοντική εργασιακή απασχόλησή τους. Αυτό επιτεύχθηκε πολύ πρόσφατα σε συνεργασία με ορισμένους διδάσκοντες του Τμήματος Οπτικής και Οπτομετρίας στο ΤΕΙ Αιγίου, όπου ετοιμάστηκε ένα ερωτηματολόγιο για συμπλήρωση από τους τελειόφοιτους σπουδαστές (ΣΤ’ και Ζ’ εξάμηνο). 34 ερωτηματολόγια συλλέχθηκαν και η ανάλυση των δεδομένων παρουσιάζεται στα παρακάτω γραφήματα.


Ίσως αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι μόνο το 1/3 των αποφοίτων έχει ως πρώτη προτεραιότητα την εργασία σε Οπτικό κατάστημα! Μάλιστα, παρατηρείται μία επιθυμία απεγκλωβισμού από την τυπική μορφή του του επαγγέλματος (Οπτικός = καταστηματάρχης), αφού μόνο το 14.7% των ερωτηθέντων έχει ως πρώτη προτεραιότητα την ενασχόληση με το «λιανεμπόριο», ως ιδιοκτήτης οπτικού καταστήματος. Επιπλέον, είναι εμφανής η τάση προς «παροχή υπηρεσιών» Οπτομετρίας (το 41.2% έχει ως 1η προτεραιότητα εργασία σε Οφθ/κό κέντρο). Επίσης, αν απομονώσουμε τις τρεις πρώτες επιλογές (σε σχέση με τις τρεις τελευταίες), παρατηρούμε ότι κυριαρχεί ξανά η τάση προς υπηρεσίες Οπτομετρίας (το 79% έχει μέσα στις 3 πρώτες επιλογές του την εργασία ως Οπτομέτρης σε Οπτικό κατάστημα και το 68% σε Οφθ/κό κέντρο). Από την άλλη, μόνο το 47% βλέπει θετικά την ίδρυση καταστήματος ενώ το 53% προσανατολίζεται σε Μεταπτυχιακά Προγράμματα Σπουδών και στην Έρευνα.


Τα παραπάνω αποτελέσματα που αναδεικνύουν την απομάκρυνση του Οπτικού από το «λιανεμπόριο» γεννούν ορισμένους προβληματισμούς:
-Μήπως πρέπει το προπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών να εναρμονιστεί (αν δεν έχει ήδη εναρμονιστεί) πλήρως με το Ευρωπαϊκό Δίπλωμα Οπτομετρίας και τις σημερινές ανάγκες της αγοράς, οι οποίες είναι εμφανές ότι επηρεάζουν τις προτιμήσεις των αποφοίτων?
-Μήπως το Υπουργείο Παιδείας πρέπει να συνειδητοποιήσει ότι πρέπει να παρέχει στα εμπλεκόμενα Τμήματα εκπαίδευσης και στους φοιτητές των ΤΕΙ την απαιτούμενη τεχνολογική και κλινική υποστήριξη έχοντας ενδυναμώσει παράλληλα και το διδακτικό προσωπικό ?
-Μήπως η εξάμηνη πρακτική άσκηση των «φοιτητών» επιβάλλεται να γίνεται σε χώρους που πληρούν ορισμένα κριτήρια, όπως για παράδειγμα το κατάλληλο προσωπικό, αναβαθμισμένο εξοπλισμό και απαραίτητη τεχνογνωσία?
-Είναι απαραίτητη η θέσπιση ενός «Κολλεγίου» που θα αξιολογεί τα επίπεδα κατάρτισης των Οπτικών-Οπτομετρών (παράδειγμα Μ. Βρετανίας – British College of Optometry)?
-Είναι απαραίτητη η θέσπιση ενός συστήματος συνεχούς αξιολόγησης που θα "υποχρεώνει" τους αποφοίτους να παρακολουθούν σεμινάρια δια βίου εκπαίδευσης?