4 Μαρτίου 2008

Εκπαίδευση Οπτομετρίας στην Ευρώπη

Στο Brno της Τσεχίας πριν λίγες μέρες (Φεβρουάριος 2008) διοργανώθηκε για πρώτη φορά από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή Οπτικής και Οπτομετρίας (ECOO - European Council of Optics and Optometry) συνάντηση εκπαιδευτών από διαφορετικά ιδρύματα που παρέχουν εκπαίδευση στον χώρο της Οπτικής και Οπτομετρίας. Η συζητήσεις και η αναφορά του προγράμματος σπουδών από τους εκπροσώπους των διαφορετικών ιδρυμάτων φανέρωσε, όπως ήταν αναμενόμενο, το χάσμα που υπάρχει στην εκπαίδευση μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. An και εδώ και 5 χρόνια έχει θεσμοθετηθεί το Ευρωπαϊκό δίπλωμα Οπτομετρίας (European Diploma in Optometry) είναι σαφές ότι οι μόνες Ευρωπαϊκές χώρες στις οποίες παρέχεται εκπαίδευση τέτοιου επιπέδου (βλ. πίνακα, Level 3b) είναι αυτή τη στιγμή η Μεγάλη Βρετανία, η Ιρλανδία, η Νορβηγία και η Ολλανδία. Το Πρόγραμμα Σπουδών του Ευρωπαϊκού διπλώματος Οπτομετρίας παρέχει εκπαίδευση για την τεχνολογία και κατεργασία οφθαλμικών φακών και φακών επαφής, τη διάθλαση και τη συνταγογράφηση, τον έλεγχο για πιθανές παθήσεις αλλά και τη διάγνωση οφθαλμικών παθήσεων με τη χρήση διαγνωστικών φαρμάκων!!

Βέβαια, πρέπει να σημειωθεί ότι η εκπαίδευση στις παραπάνω χώρες συμβαδίζει με τη νομοθεσία, δηλαδή ο Οπτομέτρης έχει τη δυνατότητα χρήσης διαγνωστικών φαρμάκων (π.χ. κυκλοποληγικά), με σκοπό τη διάγνωση παθήσεων (π.χ. ωχροπάθειες, γλαύκωμα) και στη συνέχεια να παραπέμπει τους ασθενείς σε (χειρούργους) οφθαλμίατρους. Με την παρακολούθηση, μάλιστα, ειδικών σεμιναρίων, στα πλαίσια της δια βίου εκπαίδευσης, ο Οπτομέτρης στη Μ. Βρετανία έχει τη δυνατότητα να αναβαθμίσει τις αρμοδιότητές του (αφού βέβαια έχει πρώτα αναβαθμίσει τις ικανότητές του) και να φτάσει στο επίπεδο συνταγογράφησης θεραπευτικών φαρμάκων!! Κάτι, που το έχουν επιτύχει εδώ και χρόνια οι Αυστραλοί, οι ΝεοΖηλανδοί, οι Καναδοί και οι οπτομέτρες των ΗΠΑ. Και αν αυτό φαίνεται εξωπραγματικό για τα πρότυπα της Ελλλάδας, να αναφερθεί ότι στις ΗΠΑ ο απόφοιτος Οπτομέτρης, μετά από ειδική εκπαίδευση και ολοκλήρωση σπουδών 6 ετών, έχει τη δυνατότητα να "χειρουργήσει", να προβεί, για παράδειγμα, σε διαθλαστικές επεμβάσεις!! Η εξέλιξη του επιπέδου του Οπτομέτρη σε ορισμένες χώρες (π.χ. Μ. Βρετανία, Αυστραλία, ΗΠΑ) και οι αυξημένες "αρμοδιότητές" του, δημιούργησαν χώρο για τη δημιουργία Πτυχίου αποκλειστικά για Οπτικούς, με διετή όμως φοίτηση.

Είναι εμφανές ότι σε άλλες χώρες της Ευρώπης γίνονται ανάλογες κινήσεις για αναφάθμιση του επαγγέλματος, και μπορούν αυτή την στιγμή νόμιμα όχι μόνο κάνουν διάθλαση αλλά και να προβούν σε οφθαλμολογικό έλεγχο για πιθανές παθήσεις. Σε αυτές συμπεριλαμβάνονται οι Σκανδιναβικές χώρες (Δανία, Φινλανδία, Σουηδία), η Γερμανία, η Ελβετία και η Ισπανία που έχει κάνει άλματα τη τελευταία δεκαετία (πριν 12 χρόνια οι Ισπανοί δεν είχαν τη "νομοθετική έγκριση" να κάνουν ούτε διάθλαση).

Σε ορισμένες ακόμη Ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Ιταλία, η Γαλλία, το Βέλγιο, η Ισλανδία και η Αυστρία επιτρέπεται η διάθλαση για τη διάγνωση πιθανού σφαιρο-κυλινδρικού σφάλματος. Να αναφερθεί ότι στη Γαλλία οι Οφθαλμίατροι είναι αυτοί που παρέχουν Φακούς Επαφής ενώ οι Οπτικοί επιτρέπεται να κάνουν διάθλαση!

Δυστυχώς, αν και η Ελλάδα κατέφερε σε πολλά άλλα θέματα εκπαίδευσης και παροχής υπηρειών Υγείας να "συμβαδίζει" με τις υπόλοιπες πρώην χώρες της ΕΟΚ, το επάγγελμα του Οπτομέτρη (αλλά και η εκπαίδευση που παρέχεται στο ανάλογο αντικείμενο) έχει αποτύχει όχι μόνο να αναβαθμιστεί μέσα στο χρόνο αλλά και να κατοχυρωθεί. Το επίπεδο εκπαίδευσης είναι ανάλογο ενός Οπτικού, αφού περιορίζεται στην κατεργασία και παροχή οφθαλμικών φακών (dispensing), και τη δυνατότητα εφαρμογής Φακών Επαφής, συμβαδίζοντας με τη Τουρκία και πολλές άλλες χώρες όπου το θεσμικό πλαίσιο είναι ασαφές (Λετονία, Ρουμανία, Σερβία, Σλοβενία, Πολωνία, Τσεχία, Κροατία, Βουλγαρία, Αλβανία). Να σημειωθεί ότι στις περισσότερες από τις παραπάνω χώρες το επάγγελμα του Οπτικού θεωρείται χειροτεχνικό (handicraft) αν και σε μερικές από αυτές (Σερβία, Σλοβενία, Κροατία) μόλις πρόσφατα δημιουργήθηκε επίσημη Σχολή Οπτικής.