2 Μαρτίου 2011

Πίνακες οπτικής οξύτητας για Πανευρωπαϊκή χρήση

Η οπτική οξύτητα αποτελεί μια σχετικά γρήγορη και απλή μέθοδο για την αξιολόγηση της διακριτικής ικανότητας της όρασής μας. Στην κλινική πράξη αποτελεί αναπόσπαστο και σημαντικό κομμάτι κάθε οφθαλμολογικής εξέτασης, και χρησιμοποιείται για τον έλεγχο των διαθλαστικών σφαλμάτων και της παθοφυσιολογίας του οφθαλμού (π.χ. στη διάγνωση ή/και την καταγραφή της εξέλιξης οφθαλμικών παθήσεων, στην παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας διαφόρων θεραπευτικών μεθόδων). Επιπλέον, κρίνεται απαραίτητη για τον καθορισμό κριτηρίων επιλογής που καθορίζουν διεθνώς την οπτική «ετοιμότητα» στην οδήγηση, και στην πλοήγηση αεροσκαφών. Είναι εμφανές ότι ο έλεγχός της πρέπει να γίνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα.

Η αξιολόγηση της οπτικής οξύτητας στην κλινική έρευνα σήμερα πραγματοποιείται με τη χρήση πρότυπων πινάκων που τοποθετούνται σε κατάλληλη απόσταση από τον εξεταζόμενο και αποτελούνται από σειρές συμβόλων ή αριθμών ή γραμμάτων (γνωστά ως οπτότυπα) τα οποία βαθμιαία ελαττώνονται σε μέγεθος. Αν και οι πρότυποι πίνακες για τη μέτρηση της οξύτητας δημιουργήθηκαν το 1981, βασισμένοι στη γεωμετρική αύξηση των οπτοτύπων (ETDRS logMAR), είναι αντιληπτό ότι, αποτελούμενοι από λατινικά γράμματα, δεν προσφέρουν τη δυνατότητα χρήσης σε ελληνόφωνο πληθυσμό.

Ως αποτέλεσμα πριν από λίγα χρόνια αποφασίσαμε στο Πανεπιστήμιο Κρήτης (σε συνεργασία με τους καθ. Ι. Παλλήκαρη και Μ. Τσιλιμπάρη) να δημιουργήσουμε πίνακες στα πρότυπα ETDRS, που να εξασφαλίζουν πανευρωπαϊκή χρήση. Για αυτό χρησιμοποιήσαμε σειρά χαρακτήρων (γραμμάτων) που περιέχονται σε όλα τα ευρωπαϊκά αλφάβητα: το λατινικό, το σλαβικό και το ελληνικό. Η καινοτομία, επομένως, των πινάκων του Πανεπιστημίου Κρήτης έγκειται στη δυνατότητά τους να χρησιμοποιηθούν από διάφορες εθνότητες γεγονός που τους καθιστά μοναδικούς στην αγορά. Οι πίνακες έχουν επικυρωθεί σε σχέση με τους πρότυπους της ETDRS (δείτε τη μελέτη).

Αν και η αξιολόγηση της οξύτητας γίνεται συνήθως για μακριά (4μ η πρότυπη απόσταση) είναι σημαντική, ειδικά σήμερα με τις εξελίξεις που παρατηρούνται στη διόρθωση της πρεσβυωπίας, και η μέτρηση της κοντινής / ενδιάμεσης οπτικής οξύτητας. Για αυτό το λόγο κρίθηκε απαραίτητο να δημιουργηθούν ΕΝΑΣ πίνακας για χρήση σε αυτές τις αποστάσεις. Ο πίνακας του Πανεπιστημίου Κρήτης (βλ. κάτω) προσδίδει τη δυνατότητα μέτρησης της οξύτητας στα 33cm (συνήθης απόσταση ανάγνωσης) και στα 66cm (συνήθης απόσταση χρήσης υπολογιστή). Μάλιστα είναι εφικτή η αξιολόγηση με γράμματα υψηλής και χαμηλής φωτεινής αντίθεσης (contrast).


Οι πίνακες είναι διαθέσιμοι από την Precision Vision και την Εταιρεία Αξιοποίησης και Διαχείρισης της Περιουσίας του Πανεπιστημίου Κρήτης.