Οπτικοί - Οπτομέτρες και Φορείς Πρωτοβάθμιας Περίθαλψης Υγείας

 Πέρασαν περισσότεροι από 10 μήνες από την πρώτη “καραντίνα” λόγω του κορωνοϊού, με τους οπτικούς-οπτομέτρες και τα καταστήματα οπτικών, να εργάζονται κάτω από ιδιόμορφες συνθήκες.

Σε αντίθεση με τα ιατρεία και τα φαρμακεία, τα οπτικά καταστήματα ήταν "κλειστά, αλλά ανοιχτά κατόπιν ραντεβού, είτε για την αγορά γυαλιών οράσεως / φακών επαφής, είτε για την επιδιόρθωση σκελετών είτε για "οπτομετρικό έλεγχο και εφαρμογή φακών επαφής” σε περιπτώσεις ασθενών. Σε κάθε περίπτωση οι επισκέψιμοι χώροι έπρεπε να προσφέρουν μέγιστη ασφάλεια, γι΄ αυτό έγιναν ατέρμονες συζητήσεις για διάφορους τρόπους καθαρισμού των σκελετών, των γυαλιών και του εξοπλισμού.

Ατελείωτες ήταν και οι συζητήσεις για την επιλογή Νούμερο 1 / ή Νούμερο 2, για τα SMS, για τα βιβλία καταχωρήσεων των επισκεπτών, για μαγαζιά κλειστά με ρολά ή χωρις ρολά, με φώτα ή χωρίς φώτα, με προσωπικό ή χωρίς προσωπικό, με αναμονή ή χωρίς αναμονή. Είναι προφανές ότι ο χώρος μας δυσκολεύεται να ξεφύγει, ακόμα και σε αυτές τις συνθήκες, από τις εμπορικές του καταβολές - ανάλογες συζητήσεις δεν έγιναν μεταξύ επαγγελματιών πρωτοβάθμιας περίθαλψης της υγείας.

Εδώ και λίγο διάστημα έχουν αρχίσει οι εμβολιασμοί, αρχικά για το προσωπικό των νοσοκομείων (γιατρούς, νοσηλευτές, διοικητικούς), μετά για τους ιδιώτες ιατρούς και τώρα για φαρμακοποιούς και άλλα επαγγέλματα υγείας. Στη φόρμα δήλωσης του Υπουργείου Υγείας σχετικά με τους φορείς ΠΦΥ (Πρωτοβάθμιας Περίθαλψης Υγείας) τα οπτικά καταστήματα και οι οπτικοί-οπτομέτρες δεν υφίστανται, άσχετα αν αρκετοί από εμάς όχι μόνο έρχονται σε επαφή καθημερινά με δεκάδες πελάτες και ασθενείς, αλλά εφαρμόζουν φακούς επαφής !

Εμείς βέβαια συνεχίζουμε να έχουμε την ψευδαίσθηση ότι έχουμε αναγνωριστεί ως επαγγελματίες πρωτοβάθμιας περίθαλψης της όρασης.

Τελικά όλα αυτά τα χρόνια τι έχουμε καταφέρει πραγματικά ως κλάδος ;

Ο περιορισμός στο σπίτι κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 οδήγησε σε αύξηση μυωπίας σε παιδιά ηλικίας 6 έως 8 ετών

Είναι αναδιαμφισβήτητο ότι λόγω των περιορισμών ο χρόνος των παιδιών για υπαίθριες δραστηριότητες έχει μειωθεί σημαντικά στην περίοδο της πανδημίας COVID-19. Οι προβλέψεις για επιδείνωση της μυωπίας στον πληθυσμό των μαθητών αυτό το διάστημα ήταν αρνητικές, λόγω της ουσιαστικής μείωσης του χρόνου που τα παιδιά βρίσκονται σε εξωτερικούς χώρους και του αυξημένου χρόνου σε οθόνες και άλλες συσκευές που απαιτούν κοντινή ενασχόληση στο σπίτι.

Μόλις χθες δημοσιεύτηκαν* τα αποτελέσματα μιας προοπτικής μελέτη μετρήσεων που πραγματοποιήθηκαν στο σχολείο σε 123535 παιδιά ηλικίας 6 έως 13 ετών από 10 δημοτικά σχολεία στο Feicheng της Κίνας.

Μια σημαντική μυωπική αύξηση κατά περίπου 0.30 D βρέθηκε για το 2020, σε σύγκριση με τα προηγούμενα έτη (2015-2019) για τα μικρότερα παιδιά ηλικίας 6 (0.32D), 7 (0,28 D) και 8 (0,29 D) ​​ετών. Ο επιπολασμός της μυωπίας το 2020 ήταν υψηλότερος από αυτόν για τα έτη μεταξύ 2015-2019 για παιδιά ηλικίας 6 (21,5% έναντι 5,7%), 7 (26,2% έναντι 16,2%) και 8 (37,2% έναντι 27,7%) ετών.

Ο περιορισμός στο σπίτι κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19 φάνηκε να σχετίζεται με μια σημαντική μυωπική αύξηση στα παιδιά ηλικίας 6 έως 8 ετών. Η διαθλαστική κατάσταση των μικρών παιδιών μπορεί να είναι πιο ευαίσθητη στις περιβαλλοντικές αλλαγές από τις μεγαλύτερες ηλικίες, δεδομένου ότι τα μικρότερα παιδιά βρίσκονται σε κρίσιμη περίοδο για την ανάπτυξη μυωπίας.

*Wang et al, (2021). Progression of Myopia in School-Aged Children After COVID-19 Home Confinement. JAMA Ophthalmol. doi:10.1001/jamaophthalmol.2020.6239 Published online January 14, 2021.

Η κλινική προσέγγιση και η αντιμετώπιση των παιδιών με μυωπία στη χώρα μας επιβάλλεται να αλλάξει από ΣΗΜΕΡΑ !

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η αύξηση του επιπολασμού της μυωπίας αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά θέματα συζήτησης κι έρευνας όσο αφορά την όραση τα τελευταία χρόνια. Το ενδιαφέρον για τη διερεύνηση των αιτιογενών παραγόντων της εμφάνισης της μυωπίας και των πιθανών τρόπων αντιμετώπισης της κορυφώθηκε όταν ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας σε συνεργασία με το Brien Holden Vision Institute δημοσίευσε το 2016* αυτό που πολλοί από εμάς υποψιάζονταν: ο επιπολασμός της μυωπίας αυξανόταν με ανησυχητικούς / επιδημικούς ρυθμούς.

Η αναγνώριση της μυωπίας τη δεκαετία που πέρασε από τους επαγγελματίες περίθαλψης της όρασης ως ένα κρίσιμο πρόβλημα παγκοσμίως ήταν απλά η αρχή. Δυστυχώς όμως η κατανόηση μεταξύ του γενικού πληθυσμού των σημαντικών οφθαλμικών παθήσεων που συσχετίζονται με τη μυωπία (βλ. πίνακα), ειδικά στη χώρα μας, είναι σημαντικά χαμηλή, ενώ η πλειοψηφία δεν γνωρίζει ούτε η μυωπία δεν είναι αναστρέψιμη γιατί απλά αποτελεί την αύξηση του μεγέθους του οφθαλμού. Το ίδιο ισχύει και για τους αρμόδιους φορείς, οι οποίοι πρέπει άμεσα να πληροφορηθούν ότι η αντιμετώπιση της εξέλιξης της μυωπίας αφορά πολλά περισσότερα από την απλή διόρθωση της με γυαλιά ή φακούς επαφής, τα οποία οι γονείς τα προμηθεύονται με επιβάρυνση 24% ΦΠΑ, χωρίς σημαντική κρατική στήριξη, όταν γνωρίζουμε ότι η μυωπία στα παιδιά εξελίσσεται ΚΑΘΕ χρόνο !

Αν οποιαδήποτε άλλη ιατρική πάθηση, που επηρεάζεται από γενετικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες, παρουσίαζε παρόμοια αυξητική τάση με τη μυωπία, θα είχε σήμερα προσελκύσει το ενδιαφέρον όλων των φορέων και των ΜΜΕ με πηχυαίους τίτλους κάθε μέρα ! Για παράδειγμα η παιδική παχυσαρκία, αν και αναστρέψιμη, αντιμετωπίζεται ως μια σημαντική πάθηση - η μυωπία δεν είναι καν εφικτό να αναστραφεί! Γι αυτό το λόγο, όλοι οι επαγγελματίες υγείας που ασχολούμαστε με την περίθαλψη της όρασης ΔΕΝ γίνεται να είμαστε ικανοποιημένοι μέχρι οι φορείς να ασχοληθούν δραστικά με την πρόληψη και τη θεραπεία της μυωπίας. Χώρες όπως η Κίνα, η Σιγκαπούρη και η Ταϊβάν έχουν εδώ και χρόνια ξεκινήσει φιλόδοξα προγράμματα για τη δραματική μείωση των επιπέδων της μυωπίας μέχρι το 2030, αλλά δυστυχώς αυτά περνούν σε μεγάλο βαθμό απαρατήρητα στον υπόλοιπο κόσμο.

Η πρόοδος της οπτομετρίας και της οφθαλμολογίας στο παγκόσμιο στερέωμα τις τελευταίες δεκαετίες  έχει καθοριστεί από σημαντικά επιτεύγματα στον τομέα της αποκατάστασης της όρασης. Αν θέλουμε πραγματικά να "πολεμήσουμε" τη μυωπία και να βγουμε νικητές, είναι απαραίτητο ΟΛΟΙ οι επαγγελματίες που δραστηριοποιούμαστε στο χώρο της περίθαλψης της όρασης, με παράλληλη στήριξη από τους αρμόδιους φορείς και τη βιομηχανία και με σθένος και αποφασιστικότητα να αλλάξουμε ΣΗΜΕΡΑ κι όλας την κλινική προσέγγιση και αντιμετώπιση των παιδιών με μυωπία !

*Holden BA, Fricke TR, Wilson DA, Jong M, Naidoo KS, Sankaridurg P, et al. Global prevalence of myopia and high myopia and temporal trends from 2000 through 2050. Ophthalmology. 2016;123(5):1036- 42.

Aς ξεκινήσουμε αυτή τη χρονιά με την ίδια αισιοδοξία και τους ίδιους προβληματισμούς που είχαμε στις αρχές του 2020, την υποσχόμενη χρονιά της όρασης και της διαύγειας (20/20) !  

_______________________________________________________

References

1. Flitcroft DI (2012). The complex interactions of retinal, optical and environmental factors in myopia aetiology. Progress in retinal and eye research, 31(6), 622-660.

2. Vongphanit J, Mitchell P & Wang JJ (2002). Prevalence and progression of myopic retinopathy in an older population. Ophthalmology, 109(4), 704-711.

3. Ogawa A, & Tanaka M (1988). The relationship between refractive errors and retinal detachment--analysis of 1,166 retinal detachment cases. Japanese journal of ophthalmology, 32(3), 310-315.

4. Chang MA, Congdon NG, Bykhovskaya Ι, Munoz B, & West SK. (2005). The association between myopia and various subtypes of lens opacity: SEE (Salisbury Eye Evaluation) project. Ophthalmology, 112(8), 1395-1401.

5. Marcus, MW, de Vries, MM, Montolio FGJ & Jansonius NM (2011). Myopia as a risk factor for open-angle glaucoma: a systematic review and meta-analysis. Ophthalmology, 118(10), 1989-1994.